ABAVUGA KO FPR INANIWE BASHINGIRA KU KI? ESE NIBYO KOKO FPR YANANIWE KUGERA KU NTEGO SHINGIRO ZAYO YARI YARIYEMEJE ITERA MU W’1990? TUMENYE INTEGO NYAKURI FPR YASHINGANWE/Manzi

I. Byifashe gute?

Muri iki gihe hari imvugo ikunda kumvikana inshuro nyinshi cyane  mu banyanda hirya no hino ariko cyane cyane ikumvikana mu barwanya ubutegetsi bwa FPR . Iyo mvugo igira iti:” Fpr irananiwe”, “FPR yananiwe kugera ku ntego yari yarihaye”, “Fpr ntiyitaye ku banyarwanda”, “Fpr ibeshejweho n’ikinyoma”, n’izindi nyinshi. Uyu munsi rero nkaba ndi bwibande kuri ziriya mvugo ebyiri zibanza nk’uko umutwe w’inkuru ubivuga.

Ubusanzwe bavuga ko umuntu “yananiwe” ikintu runaka, iyo “yakigegerageje” afite umugambi wo kugikora ”kikanga”, aho niho bavuga ko YANANIWE. Sinzi rero ko wavuga ko umuntu yananiwe amashuri atarigeze anayakandagiramo na rimwe cg  ngo uvuge ko ibiryo byamunaniye kandi ntabyo yigeze ahabwa ngo abirye bimunanire cg abimire bigaruke,... muri make umuntu ananirwa ikintu runaka ari uko mu by’ukuri yagize ubushake n’umutima byo kugikora  ariko noneho kikamwangira (aka ya ndirimbo ngo icyangiye umuntu gitera agahinda), aho niho wavuga ko CYAMUNANIYE, Ariko ntiwabona umuntu ari guhinga ngo uvuge ko yananiwe kurira igiti kandi ntacyo yigeze ashaka kurira ndetse  nta n’igiti na kimwe kiri aho!

Muri make rero, kimwe mu bibazo by’ingutu kigaragara buri gihe mu mashyaka menshi yitwa ko arwanya leta ya FPR na politiki yayo, ni uko ayo mashyaka usanga yibeshya ko azi FPR ariko mu by’ukuri iyo usesenguye neza imvugo na programe politiki z’ayo mashyaka ubona neza  ko amenshi atazi  FPR na gato kandi ko atanasobanukiwe na busa imikorere yayo; andi ugasanga azi FPR ariko nanone ugasanga ahenshi akigendera ku rujijo n’ibinyoma byayo.

Ibyo rero bitera impungenge kuko wibaza uko ayo mashyaka azagera ku ntego zayo zo gutsinda no kwirukana iyo FPR  bikakuyobera kuko ubusanzwe bizwi ko bigoye cyane yemwe ahari bitanashoboka ko warwanya ngo utsinde ikintu utazi kandi utanasobanukiwe.

Sindi busubire mu mateka ya FPR kuko sicyo cyanzinduye, uwayashaka yayabona henshi ku mbuga zitandukanye, icyo ndi bwibandeho ni ukugaragaza imyumvire ndetse n’imyemerere abashinze FPR bari bafite ndetse n’uko bumvaga u Rwanda rugomba kuyoborwa icyo gihe nyine bayishingaga(ari nacyo amashyaka menshi ya opposition menshi atazi cyangwa yirengagiza nkana!)

Ntavuze menshi rero, iyo usesenguye unakurikije amateka yaranze u Rwanda, usanga abatutsi bashinze FPR bari bafite intego 2 z’ingenzi:

• Gufata ubutegetsi no kubwigarurira bwose bukajya mu maboko y’abatutsi gusa nk’uko byahoze ku ngoma ya cyami.
• Kubugumana burundu no gushyiraho ingamba zituma abahutu (n’abatwa??) batazongera kubyutsa umutwe bibaho ngo babusubirane.

Ngayo ng’uko, muri make izo nizo ntego nyamukuru FPR yari ifite mu ishingwa ryayo mu w’1986 kandi yemeraga cyane. Kuri ubu rero abavuga ko FPR yananiwe kugera ku ntego zayo, umuntu yakwibaza niba baba bari mu kuri ukurikije izo ntego zayo mvuze ukagereranya n’uko mu gihugu byifashe ubu.

2. Intego BARINGA (nziza) zitwikiriye intego NYAZO (ntindi)

FPR ikimara gushyiraho intego nyamukuru nyazo zikubiye  mu mirongo ibiri migari nk’uko nayerekanye hejuru, yazigabanije mu ntego umunani (8) z’ibanga zihariye kandi zifata mu bice byose by’ubuzima bw’igihugu, bityo ikazazifashisha ubwo izaba imaze kugera ku butegetsi.(Yaje no kongeraho iya 9 yo kurwanya genocide n’ingengasi yayo)

Mu by’ukuri nk’uko ndi buze kubyerekana izo ntego z’ibanga uko ari umunani (8) zose ni intego ntindi  kandi mbisha kuko zitari zigamije habe na gato kuzana ituze mu gihugu ndetse no kunga abanyarwanda, ahubwo zari zigamije gusubiza igice kimwe cy’abanyarwanda bo mu bwoko bw’abatutsi ku butegetsi no kwiharira ibyiza byose by’igihugu ubundi noneho zigakandamiza ibindi bice bisigaye (abahutu n’abatwa) kandi bagakumirwa ku byiza by’igihugu ahubwo bagahinduka abacakara.

Bitewe rero n’uko FPR kimwe n’indi mitwe yose y’inyeshyamba irwanira gufata ubutegetsi yari ishyigikiwe na ba mpatsibihugu (US, UK, Israel,...) kandi inagomba no gushakisha ubundi bufasha  butandukanye mu baterankunga banyuranye hirya no hino, byabaye ngombwa ko ihimba intego umunani (8) nzima, nziza kandi zumvikanana neza (ariko itemeraga na gato)  zo kwitwaza no kwamamaza ahantu hose ikajya izikinga mu maso abo banyamahanga ndetse n’abanyarwanda benshi yakaga ubufasha ubundi ikabahisha izo zindi umunani ntindi kuko ntawajyaga kuyifasha iyo aramuka azibonye.

Tito Rutaremara ukomoka ibwami, niwe wazuriye LUNARI(L'UNAR)
 mu Nkotanyi muri 1986

Ubusanzwe rero abazi FPR bavuga ko yemera cyane icyo umuntu yakwita AMAHAME Y’IKINYURANYO (Propagande de l’inverse/ Inverse propaganda, propaganda of the other way round), aho ikora ikinyuranyo cy’ibyo ivuga. Bityo iyo ushaka kumva neza icyo igamije ureba ikinyuranyo cy’ibyo ivuga. Niba izanye umushinga witwa ko ari uwo gukura abaturage mu bukene, uhita umenya ko mu by’ukuri ugamije kubatindahaza, niba izanye gahunda yita izo kuzamura ubuzima bwiza bw’abaturage icyo gihe ugomba guhita wumva ko ari izo kubacupiza, niba ivuga ibyo kongera umusaruro ukumva ko igiye guteza inzara idasazwe, niba ari ukujya gukiza abantu ukagomba kumva ko igiye kubica, niba ivuga kunga abanyarwanda ukamenya ko ari ukubatandukanya no kubanganisha, gutyo gutyo...

Kuko rero FPR y’ubu ari nayo ya kera, ibyo byumvikane ko intego zayo za baringa zo gukinga abanyamahanga mu maso yazihimbye igendeye ku kinyuranyo cy’intego nyazo yemera nk’uko ngiye ku bibereka. Intego za baringa itemeraga na gato ndazishyira mu ibara ry’icyatsi naho intego nyazo yemeraga  kugeza na n’ubu (z’ibanga) ziri mu ibara ry’umutuku

1. Intego BARINGA: Kugarura ubumwe bw’Abanyarwanda

Intego NYAYO: Gucamo abanyarwanda ibice byinshi, no kubyanganisha

2. Intego BARINGA: Kubumbatira ubusugire bw’lgihugu n’umutekano w’abantu  n’ibintu

Intego NYAYO: Kubumbatira ubusugire bw’Igihugu, umutekano w’abatutsi gusa n’ibyabo byose, kunyaga abahutu imitungo yabo

3. Intego BARINGA: Kubaka ubuyobozi bushingiye kuri demokarasi

Intego NYAYO: Kubaka demukarasi mu batutsi gusa no gushyiraho ubuyobozi bw’igitugu bukandamiza abahutu (n’abatwa)

4. Intego BARINGA: Kubaka  ubukungu bushingiye ku mutungo bwite w’lgihugu

Intego NYAYO: Kubaka ubukungu bushingiye ku mitsi (exploitation) y’igice kimwe cy’abanyagihugu (hutu, twa) gipyinagajwe, ikungahaza ikindi gice(tutsi) kidamaraye

5. Intego BARINGA: Guca ruswa, gutonesha n’imicungire mibi y’umutungo w’lgihugu

Intego NYAYO: Kwaka ruswa abahutu, gutonesha abatutsi no kubaharira imicungire y’umutungo w’igihugu.

6. Intego BARINGA: Kuzamura imibereho myiza y’abaturage

Intego NYAYO: Kuzamura imibereho myiza y’abatutsi, gupyinagaza abahutu (n’abatwa) kubakenesha mu buryo bushoboka bwose no kubica bibaye ngombwa.

7. Intego BARINGA: Guca burundu impamvu zitera ubuhunzi no gucyura impunzi     z’Abanyarwanda

Intego NYAYO: Guca burundu impamvu zatera ubuhunzi ku batutsi no gucyura impunzi z’abatutsi zose.

8. Intego BARINGA: Guharanira umubano hagati y’u Rwanda n’ibindi bihugu ushingiye ku bwubahane, ubufatanye n’ubuhahirane

Intego NYAYO: Guharanira umubano hagati y’u Rwanda n’ibindi bihugu buri gihe ugamije inyungu z’abatutsi gusa

9. Intego BARINGA: Kurwanya jenoside n’ingengabitekerezo yayo

Intego NYAYO: Kubaka no gutsimbataza mu batutsi ingengabitekerezo y’urwango ku bahutu, gucekesha abahutu mu kubumvisha ko ari abicanyi no kubahoza ku nkenke

ICYITONDERWA: Intego ntindi nagerageje kwerekana (Mu ibara ry’umutuku) ni ikigereranyo kigendeye ku mikorere twese tuzi ya FPR dufitiye ibimenyetso, ubuhamya bunyuranye dufite twabayemo twaniboneye n’amaso yacu, ndetse hakaniyongeraho n’uko FPR imaze kwigaragaza ubwayo. Gusa nyine nanone ikigaragara ni uko ziriya ntego zitari kure y’ukuri na gato. Ikindi ni uko bigaragara ko hari intego PFR yashyizemo kugira ngo iryoshye propaganda gusa (8,9), kuko bizwi neza ko ubundi intego nyazo za FPR (et les details) zitigeze zijya ahagaragara ku buryo n’abatutsi benshi batazizi (urugero: Nk’ibihano bihabwa abatutsi bigumuye,etc.)

3. None se nibyo koko FPR Yarananiwe?

Ngarutse kuri icyo kibazo nyamukuru nyuma y’iryo sesengura, ikigaragara ni ku ko uwajya kugenzura (evaluation) FPR ngo amenye niba yaraniwe cyangwa itarananiwe, agomba kubanza akamenya icyo ayigenzuraho.

• Aramutse ayigenzuye ku NTEGO BARINGA (itemera) bigaragara neza ko yahita ibona zeru ku icumi (0/10), bityo akaba yahita avuga koko ko YANANIWE (ariko se ni ukuri?)
• Ariko nanone aramutse ayigenzuye ku NTEGO NTINDI (yemera), bigaragarira vuba cyane buri wese ko yahita ibona amanota menshi ku icumi ndetse arenze kure kimwe cya kabiri (½)

Igisigaye rero cyaba ari ukumenya hagati y’abo bagenzuzi (Evaluateurs) bombi uri mu kuri; ni ukuvuga uwakoze igenzura nyaryo. Uwagaragara rero ko yagenzuye neza ni uwagenzura akurikije intego FPR YEMERA, YAGAMIJE ndetse INASHIYIRA MU BIKORWA ku mugaragaro (ari we wa kabiri) noneho akareba niba YARANANIWE koko cyangwa niba YARAGEZE KU NTEGO ZAYO wenda ku kigereranyo runaka.

4. Umwanzuro

Ku bwanjye rero nkurikije intego nyazo za FPR yemera kandi inashyira mu bikorwa sinavuga na gato ko yananiwe. Ahubwo nkurikije uko ibintu bimeze mu Rwanda kuri ubu, navuga ko muri rusange FPR yageze ku ntego zayo ku rwego rushimishije ( hejuru ya 75% ibyo ari byo byose). Noneho ahubwo Ibyo YANANIWE ukurikije ziriya ntego zayo yemera, bikaba byaratewe na Bwana Kagame Paul wayitengushye agatangira gusahura no kwikubira ku giti cye yirengagije abatutsi bandi bagenzi be, ndetse akanagerekaho no kwica benshi muri bo yikanze, abatamwumviye cg abatinyutse kumuvuguruza. Ibyo rero nibyo bituma hari aho ziriya ntego  zitagerwaho 100% nk’uko byifujwe kubera uko kwikunda kwe.

Mbonereho rero gukebura abakoresha buhumyi izi mvugo zikurikira (cyane cyane abitwa ko bari muri opposition):

- “FPR yarananiwe”,

- “Ikibazo cy’ireme ry’uburezi cyananiye Leta ya FPR”,

- “FPR yananiwe guca ubukene mu banyarwanda”,

- “FPR yananiwe kunga abanyarwanda”,

-“ FPR yashyizeho politike z’ubuhinzi zuzuye ubuswa, none zateje inzara”,

-“ FPR yananiwe n’ikibazo cy’ubutabera”,

-“ FPR yananiwe kuzana democrasi mu Rwanda”,

-“ Leta ya FPR yananiwe ikibazo cy’imishahara y’abarimu”,

- N’izindi nk’izo.

Abakoresha izo mvugo rero nabasaba ko bajya babanza gusesengura bakareba niba koko mu ntego NYAZO (ntindi) za FPR yemera harimo ibyo baba bavuga ko YANANIWE; basanga bitarimo bagahindura imvugo aho kugira ngo bakomeze kuyobya rubanda. Kuko umuntu ntashobora kunanirwa ikintu atigeze anagira muri gahunda ze na rimwe! Urugero biratangaje kumva umuntu yihandagaza akavuga ngo FPR yananiwe kunga abanyarwanda kandi bizwi neza ko iyo FPR ishingiye kandi inabeshejweho n’amacakubiri ibiba hagati y’abo banyarwanda!

Manzi.
www.shikamaye.blogspot.com
Muzamenya Ukuri maze kubabohore.